Blog Giám đốc

1 câu chuyện thú vị về Laxman Narasimhan, cựu CEO Starbucks. Với 22 năm làm việc tại McKinsey, là một nhà tư vấn thường xuyên chỉ cho mọi người cách điều hành một doanh nghiệp, hào quang của ông đã dập tắt chỉ sau 17 tháng ngồi ghế CEO Starbucks.

Bạn có biết công ty đó trị giá bao nhiêu khi ông ấy bắt đầu không? 114 tỷ đô la. Khi ông ấy rời đi? 74 tỷ đô la. Đó là một cú ngã sấp mặt trị giá 40 tỷ đô la trong vòng chưa đầy hai năm.

Chuyện này có ở khắp mọi nơi mà người ta tuyển dụng dựa trên hồ sơ xin việc hơn là kết quả thực tế. Có rất nhiều nhà tư vấn, nhà đào tạo dạy cho mọi người một/ vài kỹ năng chuyên môn, quản lý, lãnh đạo; nhưng CHƯA BAO GIỜ TỰ TAY thực sự xây dựng được một doanh nghiệp thành công nào.

Năm 2017, trong một buổi ae chia sẻ nội bộ với chủ tịch H, thương hiệu chuỗi có mặt ba miền, top ngành thời đó, anh nói là anh mất khá nhiều thời gian và tiền bạc cho những trường hợp như vậy. Họ vào các công ty lớn, tráng lớp men bóng bẩy từng làm cty đa quốc gia, tập đoàn V, chuỗi F, chuỗi T hay Bank, hay Quỹ nào đó rồi cứ nhảy việc là lương cao, mà làm thì như hạch. Cty anh sau đó đề ra văn hóa: Up or Out. Vào được việc hoặc Biến.

Tráng men ở VN là tình trạng còn tệ hơn. Laxman Narasimhan không phải tráng men, ông chỉ chưa thực sự lên ngựa cầm quân chỉ đạo dưới áp lực thị trường, kỳ vọng của cổ đông; sự bất lực với đội ngũ rời rạc yếu kém, bất tuân; đặc biệt là trong ngành bán lẻ nơi nhân sự chủ yếu là trẻ măng chưa trải sự đời, thậm chí là ít học. Quá nhiều tình huống dở khóc dở cười chỉ vì giao tiếp khó hiểu giữa các vùng miền.
Tôi có chị bạn làm thực phẩm chức năng, chị cũng từng vì cảm tình mà mời cô em quen biết đang làm việc tại một cty quảng cáo nổi tiếng SG về làm cổ đông, phụ trách điều hành marketing. Rồi mọi chuyện nát bét. Ở cty tư vấn, họ chỉ vẽ, đồng đội cùng vẽ đều giỏi. Ở cty khởi nghiệp, họ cần phải làm ra kết quả, mà đồng đội ở đây đa phần còn non kém, tiền đâu mà thuê sẵn các siêu sao. Vẽ thôi mà không cầm tay chỉ việc thì quên đi. Thế là từ đó, hai chị không còn là bạn bè nữa.

Ngược lại, khi Starbucks mời về Brian Niccol vào T9/2024, người đã đưa Chipotle từ 7 tỷ lên 70 tỷ đô la. Trước đó, ông đã biến chuỗi Taco Bell thành một cỗ máy kiếm tiền. Ngay ngày Starbucks công bố về ông, cổ phiếu đã tăng vọt 20 tỷ đô trong một ngày. Họ trao cho ông một hợp đồng trị giá 113 triệu đô la, và các cổ đông thì kiểu, "Không, tôi ổn với điều đó." Tại sao ư? Bởi vì ông ấy đã giúp họ kiếm lại 19,9 tỷ đô la chỉ sau một đêm. Tất nhiên đó chỉ là niềm tin, giá cổ phiếu bay bởi niềm tin, chứ chưa chứng minh được tài điều hành kinh doanh thực sự của Brian. Chờ xem!

Nhưng sự thật là thế: Người thực thi thì xây dựng, còn nhà tư vấn thì đưa ra lời khuyên. Trao búa thần vào tay những người chưa bao giờ xây dựng bất cứ thứ gì? Đừng ngạc nhiên khi họ san phẳng mọi thứ. Cẩn thận nhất là với những người không có thực tài, chỉ tráng men, hoặc mãi ăn mày thành công quá khứ ở quá xa, quá lạc hậu rồi.

Học từ các chuyên gia cty đa quốc gia,
Học từ các nhà đào tạo,
Tham vấn từ nhà tư vấn,
Học hỏi không ngừng, học cách lắng nghe nhưng cần có sự hoài nghi, sự check kỹ thành quả của họ, con đường họ đã đi qua sẽ có dấu ấn cả phong cách của họ. Sự phù hợp còn quan trọng hơn cả kết quả quá khứ.

Dù cẩn trọng thế nào thì chúng ta vẫn có thể chọn sai, không phù hợp, nhưng không vì thế mà dừng lại, mà không dám đưa ra những lựa chọn mới. Đó là bản lĩnh khác biệt giữa người thực thi vs. người chỉ múa.

Nguồn: Tu Nguyen