Nhân dịp lâu lắm rồi mới làm việc quá 12h, em có đôi lời chia sẻ về quá trình em khởi sự kinh doanh riêng. Em xuất phát từ dân lao động bằng bàn phím, ngồi viết mấy ký tự tiếng Anh pha chút thổ ngữ, chuyên đi copy paste code ở Stack overflow về chỉnh sửa, thêm mắm thêm muối rồi giao lại sản phẩm cho sếp, cấp trên - người trả lương cho em.

Bối cảnh:
Thế rồi vì cuộc sống mưu sinh, cơm áo gạo tiền, lòng tham vô đáy với của cải vật chất (mà nói hoa văn ra thì em vẫn hay nói là em có máu làm giàu), em quyết định fai bán 1 cái gì đấy, kinh doanh 1 cái gì đấy, trước mắt để tăng thu nhập, sau cùng ít ra sau này cũng có cái mà khoe với con với cháu rằng bố chúng nó cũng đã từng khởi nghiệp. Cộng thêm với tật tham ăn, hay đi ăn hàng quán, la cà quán xá từ hồi còn là sv cho đến lúc đi làm, em trộm nghĩ thôi mình thử mở 1 quán bán đồ ăn xem sao, vừa được ăn ngon lại ko mất tiền.

Nghĩ sao làm vậy, nhưng thực ra em nghĩ hơi lâu, mất 3 4 năm liền, mãi chưa tiến hành, phần vì vợ con, phần vì chưa có tiền. May sao đến lúc vợ em có bầu rồi sinh em bé, khi không lại nghỉ thai sản 6 tháng nằm phơi bụng ở nhà chăm con, rồi ông bà nội ngoại mừng vì lên chức, lại cao hứng bảo "tao để dành đc ít tiền định cho chúng mày mua nhà, giờ có con rồi, cũng nên an cư lạc nghiệp." Mừng như bắt được vàng, em liền rủ rê vợ em lên kế hoạch kinh doanh. Thú thực là em hay ảo tưởng sức mạnh lắm. Biết ăn ngon nhưng ko biết nấu, vốn kiến thức kinh doanh = 0, chỉ có máu liều và cái mồm át nỗi sợ. Ba hoa một lúc (vài ba tháng) thì vợ em cũng đồng ý. Thế là bắt tay vào lên plan

Quá trình làm:
Trước khi làm thì em cũng fai vượt qua vòng đi XIN TIỀN (mà các anh các chị khởi nghiệp gọi là gọi vốn ý). Có điều em đi xin tiền bố mẹ làm thì dễ hơn, lại ko fai trả lãi. Nhưng thuyết phục các cụ cũng khoai lắm, nhất là các cụ làm nhà nước, lúc nào cũng chăm chăm muốn con mình vào nhà nước cho ổn định. Cái này muốn thuyết phục được phải vừa nhu vừa cương, em xin ko bàn đến.

Sau khi được lời hứa sẽ bơm tiền đầu tư, em mới bắt đầu thực hiện theo plan được. (Plan kinh doanh nhà hàng, ăn uống thì các anh chị tìm trên mạng nhiều lắm, cứ ngồi tưởng tượng trong đầu mình xem sẽ làm nhà hàng bn khách, bn bàn rồi ngồi liệt kê ra thôi. Dễ lắm.) Mới đầu làm cũng lo nên mặc dù các cụ cho tiền mua nhà, em chỉ dám mượn tạm các cụ tiền làm cái móng nhà + tiền sẵn của 2 vợ chồng để kinh doanh. Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm, co kéo mãi cũng vẽ ra được cái plan chi tiết với quy mô 40 khách với 30% vật tư lấy từ người nhà, đến người làm, thi công nội thất cũng tới 50% là người nhà :)). Với dự án bé bằng hạt đậu như của em, tiền thì ít, lãi thì chưa biết đâu, càng TẬN DỤNG NGƯỜI NHÀ được bao nhiêu thì tốt bấy nhiêu. Nói kiểu dân dã gọi là: tăng xin, giảm mua, tích cực cầm nhầm :))

Vấn đề đầu tiên và cũng là quan trọng nhất khi thực hiện plan là phải có người đứng bếp. Em lôi ngay cô em vợ còn trẻ khỏe chưa chồng lên làm "giám đốc kỹ thuật" của dự án. Hay chính xác hơn là làm đầu bếp. Mà cô đầu bếp tương lai khổ nỗi nghe anh rể dụ, chỉ máu chiến thôi chứ biết nấu gì đâu, lại còn hay run làm anh rể thi thoảng cứ fai buff tinh thần với mua fukaka về cho uống để bớt run. Em đăng ký 1 khóa hoc đầu bếp rồi động viên nàng ta đi học cho tăng phần tự tin, rồi đi làm phụ bếp ở các nhà hàng khác để tích lũy kinh nghiệm cho chắc cú. Nói gì thì nói, mở quán ăn quan trọng nhất vẫn là chất lượng (nhất là quán ăn gia đình ít vốn). Thuê đầu bếp xịn thì ko có tiền, thuê đầu bếp ít kinh nghiệm thì ko tin tưởng được mà lại phụ thuộc quá. Người nhà mình làm, trách nhiệm cao, mình yên tâm hơn, dự án cũng sẽ tăng khả năng thành công và có thể sống sót vài năm vì cô đầu bếp còn gắn bó với mình lâu lâu nữa. Thuê người ngoài, đc 1 2 năm người ta bỏ mình mà đi, khách hàng cũng bỏ mình mà đi thì khóc nghẹn.

Sau khi có sự tham gia của cô đầu bếp tương lai, em hoạch định luôn 3 CÁI CHÂN của dự án: em dân kỹ thuật, lười giữ tiền, lại cẩu thả, suốt ngày chỉ mơ mộng hão huyền nên lo vụ kinh doanh, định hướng kinh doanh. vợ em, chặt chẽ tiền nong, lại đang thai sản, cho làm thủ quỹ kiêm kế toán. cô em đầu bếp, giao trọng trách đảm bảo kỹ thuật, chất lượng món ăn. Có cái kiềng 3 chân này, đố ngã được :D. Đồng thời mỗi khi có cái chân nào lung lay, em liền giơ tay chém gió, chém ra thành bão, vẽ ra viễn cảnh tươi sáng đủ kiểu nhằm phủ dụ, được cái đầu óc logic của dân kỹ thuật, chém đến mấy thì nghe cũng rất logic và hợp lý nên ai cũng nghe theo, gật gù. Để vận hành được trơn tru em cũng ra sức tuyên truyền, QUÁN TRIỆT NHIỆM VỤ THEO CHUYÊN MÔN VÀ LĨNH VỰC, phân chia quyền lực rõ ràng, tránh chồng chéo, xung đột cãi nhau. Cái này chắc anh chị đọc bài của anh Hồ Minh Chính (facebook.com/groups/QuanTrivaKhoiNghiep/permalink/1918684358350603/?match=duG7oyBjaOG7k25nIGPDuW5nLHZvIGNo4buTbmcsa2luaCBkb2FuaCxjdW5n) sẽ thấy rõ hơn về cách quản lý trong công ty gia đình.

Và rồi khi tiến hành xây dựng quán: từ thiết kế, menu cho đến đào tạo nhân viên, chăm sóc khách hàng, tất cả đều mới lạ với cả 3 đứa. Cũng may vì em và mọi người chưa có kinh nghiệm gì, nên tất cả đều lấy bản thân mình ra làm khách hàng, ĐẶT MÌNH VÀO ĐỊA VỊ KHÁCH HÀNG KHÓ TÍNH, để hoàn thành từng việc một, từ việc trải nghiệm khi bước vào quán ra sao, cung cách phục vụ thế nào, chất lượng đồ ăn như thế nào, giá cả làm sao cho phù hợp với phân khúc định hướng, tất cả đều fai qua bản thân kiểm chứng, đồng thời gọi 1 lô 1 lốc bạn bè, người quen qua ăn thử, test thử trước (gần giống việc các anh chị trong ngành gọi là KHẢO SÁT THỊ TRƯỜNG đấy ạ)

Tư duy của dân kỹ thuật cũng giúp em khá nhiều, không văn hoa, không lý thuyết, không thương hiệu cao siêu mà đi vào chất lượng và giá, giúp em tiết kiệm được khá nhiều tiền setup quán. Em cũng không mê tín chọn ngày tốt ngày xấu, cứ nhằm dịp lễ tết, cuối năm ăn uống nhiều mà khai trương nên giai đoạn đầu mọi thứ rất trơn tru, tinh thần làm việc của cả team rất hào hứng vì có doanh thu tốt. Kết hợp với KHAI TRƯƠNG THỬ, và các chiến dịch quảng cáo lấy chất lượng làm trọng tâm, ĐO LƯỜNG, định lượng, dự đoán khách và doanh thu bằng các phần mềm bán hàng, phần mềm thống kê (phần mềm cây nhà lá vườn nên cũng may ko tốn kém gì 😀 - trên mạng có nhiều giải pháp free cũng được lắm, anh chị có ý định mở quán thì nên thử dùng qua) . Vì thế đến nay quán đã trải qua 6 tháng kinh doanh (3 tháng sau tết sẽ giúp nhà hàng đo lường khả năng thành công của dự án chính xác hơn), tình hình quán đã dần đi vào quỹ đạo ổn định. Vậy là hàng tháng em có thêm 1 nguồn thu nhập thụ động, dù mỗi ngày vẫn đi ngủ lúc 10h tối, sáng 7h dậy, vẫn đi làm coder cào phím kiếm cơm hàng ngày, tiếp tục mơ mộng cho 1 tương lai xa xôi.

Vài chục dòng "múa rìu qua mắt thợ", mong các anh các chị đóng góp ý kiến và thảo luận. Em sẽ cố gắng chia sẻ thêm về kinh nghiệm bản thân khi chọn khách hàng mục tiêu, chọn địa điểm kinh doanh, những việc quan trọng cần tập trung làm để tối ưu nguồn vốn hạn hẹp... dành cho người ít vốn và kinh doanh nhỏ trong những bài sau.

Kiên Trung Đặng | fb.com/Kien.kelvin