Trong seri các bài dành cho CEO quan tâm tới Quản trị Nhân sự, nếu đọc kỹ, hẳn người đọc sẽ bắt gặp 2 lần tôi chia sẻ về ESOP. Một lần là nói trực diện trong bài: CEO phát triển năng lực nhân viên nòng cốt, xây dựng đội ngũ kế thừa và rồi họ trở thành đối thủ cạnh tranh …? . Một lần nói khái quát lên thành thuật ngữ “chia sẻ giá trị” ở : Sau rốt, CEO nên có gì trong QTNS ?. Và trong bài “Sau rốt …” có anh Lê Tuấn Linh bình luận: “quả thật em cảm nhận nó hơi cao siêu và cần phải đọc hết các bài của anh thì mới thấm đc bài này anh ah, người đọc ngang sẽ ko hiểu đc hết.... bản thân em đọc rất nhiều bài của anh vẫn chưa đủ để hiểu 3 yếu tố a đưa ra đó”. Thực lòng tôi thấy mình viết rất đơn giản rồi. Và có lẽ tôi phải viết đơn giản hơn nữa.
Tuy nhiên tôi sợ bài này không đơn giản được như vậy. ESOP mà. Quay lại với tiêu đề, nếu có chính sách nhân sự nào đó lượng hóa được kết quả của nó thì liệu các CEO có cho triển khai ? Tôi nghĩ là sẽ làm. Theo những gì tôi tìm hiểu được thì ESOP sẽ giúp công ty phát triển 2 – 3% (hình 1). Ít nhất là thế. Nếu được vậy, thì chúng ta cùng triển khai ESOP. Như ở bài “CEO phát triển…” tôi đã định nghĩa: ESOP (Employee Stock Option Plan – Quyền chọn mua cổ phần).
Chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu ESOP hơn. ESOP: Employee Stock Option Plan
Là chương trình phát hành quyền chọn mua cổ phần dành cho CBNV chủ chốt của công ty nhằm mục đích gắn kết hiệu quả làm việc của họ với lợi ích chung của công ty đồng thời tạo động lực làm việc cho nhóm CBNV chủ chốt này để thúc đẩy công ty tăng trưởng.
ESOP bao gồm hai chương trình thành phần là ESOP Tiêu chuẩn và ESOP Xuất sắc.
- ESOP Tiêu chuẩn (ESOP Standard): Là chương trình cam kết phát hành quyền chọn dành cho những CBNV cốt cán của công ty (bao gồm: Lãnh đạo công ty, Cán bộ Quản lý trung cao cấp và các Chuyên gia bậc cao) hoàn thành tốt các chỉ tiêu KPI & mục tiêu công tác cá nhân, được đánh giá có khả năng thúc đẩy và phát triển những năng lực cốt lõi, có tiềm năng đối với sự phát triển của công ty.
- ESOP Xuất sắc. (ESOP Excellent): giống trên nhưng có thành tích đặc biệt.
Hiểu đơn giản, thực hiện ESOP tức là lập ra một danh sách các nhân viên và sẽ thỏa thuận với họ rằng nếu đạt KPI và MCC thì sẽ được công ty bán cho cổ phiếu ở một mức giá nào đó (thường là thấp hơn thị trường).
- KPI: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu suất công việc: Một phương pháp đánh giá hiệu quả lao động của CBNV mà công ty đang áp dụng
- MCC: Mục tiêu công tác cá nhân: Bản mô tả những cam kết cá nhân đối với công ty, bao gồm các nhiệm vụ được giao, chương trình hành động của cá nhân tự đề xuất / được phê duyệt và các chương trình phát triển năng lực cá nhân.
Khi triển khai ESOP chúng ta sẽ thấy một số cái lợi:
- Đối với nhân viên, phương án phát hành cổ phiếu ESOP như một hình thức “tri ân” đối với những đóng góp vào kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Đây là cách làm nhằm tạo động lực và nâng cao trách nhiệm của cán bộ nhân viên. Và quan trọng hơn, hình thức khen thưởng này giúp cho nhân viên giảm đáng kể thuế thu nhập cá nhân so với việc thưởng bằng tiền.
- Đứng trên góc độ doanh nghiệp, một lợi thế nổi bật của ESOP là các doanh nghiệp sẽ không phải ghi nhận một khoản chi phí lương thưởng so với thưởng bằng tiền. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sẽ không phải chi trả bằng tiền mặt, mà sử dụng nguồn lợi nhuận giữ lại để phát hành cổ phiếu, như vậy sẽ tăng được vốn điều lệ và giữ lại tiền để tái đầu tư.
ESOP – chia sẻ giá trị là một chính sách không còn mới với nhiều công ty. Và nó hợp với suy nghĩ của Thế hệ Y và Z. Nếu công ty chúng ta chưa có thì có lẽ chúng ta nên tìm hiều. Dưới đây là một số công ty đã sử dụng ESOP trong năm 2016. Các doanh nghiệp này đều là những doanh nghiệp đã làm ăn rất tốt và giá cổ phiếu tăng trưởng. (Hình 2)
Ngoài ra chúng ta có thêm một số thuật ngữ cần biết:
- Ban điều hành ESOP: Là bộ phận do HĐQT quyết định thành lập nhằm thực hiện nhiệm vụ điều phối và triển khai Chương Trình. Thời gian tồn tại của Ban Điều Hành ESOP tương đương với thời gian diễn ra ESOP. Ban Điều Hành ESOP chịu trách nhiệm trước HĐQT đối với việc triển khai và kết quả của Chương Trình. Thành phần của Ban Điều Hành bao gồm Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc, Ban nhân sự, Ban tài chính, Ban pháp chế, Ban quan hệ cổ đông, Lãnh đạo các công ty thành viên và một số chuyên viên nhân sự và quản lý. Danh sách cụ thể các thành viên của Ban Điều Hành do HĐQT quyết định.
- Thành Viên ESOP: Là các cán bộ nhân viên chủ chốt của công ty, được xác định theo những tiêu chuẩn được quy định cụ thể trong Hướng dẫn này
- Quyền Chọn (trong một số ngữ cảnh gọi là Quyền mua): Là quyền của các Thành Viên ESOP được chọn mua cổ phiếu của công ty tại một thời điểm trong tương lai (trong Thời Hạn Chương Trình) với một mức giá ấn định trước theo các quy định và điều kiện cụ thể được thể hiện trong Quy chế phát hành quyền chọn theo chương trình ESOP , Hướng dẫn thực hiện quy chế và Bản Thỏa Thuận được ký kết giữa hai bên.
Chúc anh chị em tuần mới vui vẻ!
Nguyễn Hùng Cường | Kinhcan24
HRM Blogger / HRM Consultant / KM for HrShare Community at Blognhansu.net.vn
